Teravia e shtatë, në xhaminë e fshatit Drisht

(Shkodër, më 6 shtator 2008)  

“Katundi i Drishtit – dikur qytet në zâ – qi âsht nji nga mâ të mëdhajat katunde të Postrribës, fillon ç’prej urës së Mesit fill për të gjatë rruge bregu Kiri gjith kund, n’e rrmaktë, deri në Rrasek e mandej në të dy brigjet e shkon deri sosë Amaraj, deri aty ku ky lum rrëxohet, përtej urës së Vizit…

   Shumica e këtij vêndi âsht shkamb, gurishtë, rreshpe e bokë e kuqe…”[1]

   Ky është një përshkrim i shkurtër, bërë shumë kohë më parë për fshatin e Drishtit, drejt së cilit jemi nisur sonte, në kërkim të kënaqësisë hyjnore, namazit të teravisë, dhikreve, lutjeve e takimit me vëllezërit tanë atje.

   Teksa kalonim mbi urën e Mesit, errësirës që dominonte përreth i jepte dritë, me dritën e saj, hëna e re e këtij muaji të madhërueshëm, që kishte hyrë në natën e saj të shtatë. Ajo, me shkëlqimin rrezatues që e karakterizon, përveç kënaqësisë së vështrimit drejt saj, na bëhej edhe shoqëruese e sjellshme, në rrugëtimin tonë drejt xhamisë së Drishtit, për të falur teravinë me besimtarët atje.

   Nga aty, rruga drejt fshatit Drisht është shumë e vështirë. Kushedi qysh kur nuk është vënë dorë mbi të?! Kushedi kur u është bërë premtimi i fundit banorëve të kësaj zone për miradi e mrekulli, nga ndonjë sharlatan mashtrues, vjedhës votash?!

   Kudo errësirë, rrugë të shkatërruara, gurë, pluhur, erë varfërie e nëpërkëmbje! Ah, shqiptarët e ngratë dhe mjerimi i tyre që i ndjek kudo, hap pas hapi, qeveri pas qeverie, deputet pas deputeti, zgjedhje pas zgjedhjesh! Shqipëria evropiane?!

   Me dritat e makinës, arrijmë të orientohemi disi dhe bri një lokali të mbyllur, marrim kthesën për të hyrë në një qorrsokak, në të majtë të së cilit ndodhet xhamia e vjetër e fshatit Drisht.

   Xhamia e këtij fshati është e moçme[2] dhe thuajse përdhese, ndonëse aty-këtu shihet dora e meremetimit nga banorët e këtij fshati. Shihet tavani prej dërrase, muret e brendshme të veshura poashtu me dërrasë etj. Por, gjithësesi, ajo mbetet  në gjendje të varfër e me shumë nevoja për të qenë një xhami shumëfunksionale e një qendër e mirëfilltë bashkëkohore për besimtarët frekuentues të saj, ndonëse pasuritë vakëf nuk i mungojnë! Edhe pse e pasur në pamje të parë, tokat e xhamisë duken të zaptuara e të tjetërsuara, si shumica e vakëfeve në vendin tonë, ku gjurmët famëkeqe të murtajës femohuese komuniste nuk ka shi qytetërues që t’i fshijë!? A u merret qira tjetërsuesve të tokave vakëf të kësaj xhamie? Nëse po, a shfrytëzohen ato të ardhura për restaurimin dhe mirëmbajtjen e këtij institucioni islam me vlera historike (duke parë edhe lashtësinë e saj)? E nëse jo, deri kur?

   Këto janë disa pyetje dhe reflektime që të vijnë vetvetiu teksa merr të hysh në xhaminë e vjetër të Drishtit, në murin ballor të së cilës varet një foto e Marubit të famshëm, që tregon mjaft qartë e bukur hijeshinë dhe madhështinë e minares së gurtë të kësaj xhamie, kohë më parë..!

   Në hyrje të xhamisë, në krah të majtë, është improvizuar një abdeshane, me disa çezme që i shërbejnë kujtdo që ka nevojë të pajiset me abdes, para faljes së namazit. Faltorja, disa hapa më tutje, përbëhet nga mihrabi, i punuar thjeshtë dhe i zbukuruar me dy perde me ngjyrë të gjelbërt e të kuqe. Minberi, është një punim dërrase, i thjeshtë, me disa këmbë shkallë. Bri tij janë varur disa peshqirë, që kushedi se pse janë lënë aty, sepse vetëm aty nuk është vendi i tyre!

   Në krahun tjetër të minberit ndodhet një raft i vogël, në këmbë, në brendësi të së cilit janë vendosur disa libra. Ai, kryen edhe funksionet e një minibiblioteke që i ofron besimtarëve prej “mirësive” të saj, saherë kanë nevojë. Ky fakt, padyshim që duhet përshëndetur dhe inkurajuar për mirë, sepse mbart në vetëvete elementë qytetërues, që e kanë burimin te xhamia!

   Megjithëse nuk i mungon elektrifikimi, muret e xhamisë së Drishtit janë të veshura edhe me kandilë me pasqyrë, që me siguri janë pjesë e traditës së lashtë të kësaj xhamie. Ata, në njëfarë mënyre, janë urë lidhëse e bashkëkohores me traditën dhe gjurmët e lashtësisë së “xhamisë së Hebibajve”, siç quhej ndryshe kjo xhami.

   Xhamia e Drishtit është e shtruar me tapeta shumëngjyrësh e rrypina të ndryshme, që e zbukurojnë atë dhe njëkohësisht i vijnë në ndihmë xhematit në momentin e rreshtimit për namaz.

   Ndonëse me një xhemat jo të pakët në numër, xhamia e Drishtit është e qetë, e paqtë. Dominon butësia e kësaj nate plot mëshirë. Teksa hyjmë në ambientin e faltores, më të vjetrit ngrihen në këmbë dhe me urime e lutje dashamire vijnë drejt nesh duke na shtrënguar duart e duke na përqafuar. Janë të kënaqur që xhaminë e tyre nuk e kanë harruar në këtë Ramazan, ndonëse realiteti i përgjithshëm i saj dëshmon të kundërtën..! Edhe xhamia e Drishtit, si shumë xhami të tjera të Shkodrës, ka kohë që është lënë në harresë dhe vazhdon..!

   Megjithatë, ky fakt nuk i ka penguar më të rinjtë e përkushtuar të kësaj xhamie që të lexojnë e të fitojnë dituri, për t’ia përcjellur më pas vëllezërve të tyre në xhami. Këtë, e pamë edhe në xhaminë e Drishtit, ku në momentet e hyrjes tonë, pranë mihrabit ishte ulur një i ri, që me shumë përkushtim po u lexonte hadithe të përzgjedhura besimtarëve të pranishëm. E falënderova me zemër “vaizin” e ri të kësaj xhamie, për iniciativën e tij, në shërbim të fjalëve të të dërguarit të All-llahut (a.s)!

   Falja e namazit të jacisë, pasuar nga teravia, paraprirë nga një ders mbi vlerat dhe dobitë e agjërimit, ta shtojnë edhe më tepër dëshirën për të qëndruar sa më gjatë në këtë xhami të thjeshtë, thuajse përdhese, por me njerëz të mirë, të dashur, bujarë, besimtarë!

   Pas përfundimit të riteve fetare dhe lutjes së gjatë në gjuhën shqipe, sëbashku me thirrësin islam Lavdrim Hamja, përqafohemi ngrohtë me xhematin e xhamisë së Drishtit me dëshirën e mirë të ritakimit dhe marrim të largohemi, prej nga kemi ardhur.

   Teksa dalim nga xhamia e Drishtit, errësirën e natës, e thyen drita e largët e yjeve të panumërt që qëndrojnë mbi kokat tona. Teksa i sheh, vëren harmoni! Ata ngjajnë me fenerë ndriçues, shumë larg e shumë lart mbi ne. Aq larg e lart, sa distanca e realitetit të kësaj xhamie e kësaj zone me vërtetësitë e dëshirave dhe lutjeve të sinqerta, për mirëqenie dhe begati të saj!

 

---

[1] Hashim Koplikaj, “Postrriba”, në revistën “Cirka”, viti II, nr. 26, 18.7.1937, fq. 175.

[2] Në lidhje me vjetërsinë e saj, kam gjetur të shkruar se: “Xhamija, qi âsht me nji minare latue për bukuri, me sarrafe prej hekurash kafazlí, me gjith se âsht andej ure e prroni, mban êmnin e kësaj lagje: Xhamija Hebibaj”- Shih: Hashim Koplikaj, “Postrriba”, në revistën “Cirka”, viti II, nr. 27, 1.8.1937, fq. 195..

[nggallery id=29]

Autori: http://www.muhamedsytari.net

Facebook Comments